Schaamte en ongemak staan praten over geldzorgen op de werkvloer in de weg
“Veel bedrijven kunnen meer doen om taboe te doorbreken en hebben daar zelf baat bij”
Het taboe op praten over geldzorgen op de werkvloer is groot. Volgens leidinggevenden wordt eerder gesproken over een gezondheidsprobleem (80%) of relatieperikelen (61%) dan dat men begint over financiële problemen (23%). Bazen vinden dit zelf in circa de helft van de gevallen (48%) ook meer een privézaak en bijna vier op de tien (38%) ervaren ongemak om hierover te beginnen met werknemers.
Dit blijkt uit een representatief onderzoek onder ruim 1.100 leidinggevenden van middelgrote en grote bedrijven in opdracht van Wijzer in geldzaken, een platform dat de financiële fitheid van Nederlanders wil bevorderen.
Risico’s
Geldzorgen komen vaak voor in Nederland: een derde van de huishoudens heeft (veel) moeite om rond te komen én één op de vijf huishoudens heeft betalingsachterstanden[1]. De meeste leidinggevenden (76%) vinden het dan ook belangrijk om werknemers met financiële problemen te helpen. Ze zien risico’s voor de organisatie, zoals ‘een grotere kans op ziekteverzuim’ (61%) en ‘minder goed functioneren op het werk’ (41%), en verwachten in ruime meerderheid (75%) dat de baten van hulp bij geldzorgen hoger zijn dan de kosten.
In de praktijk blijkt het echter lastig voor bedrijven om met die hulp aan de slag te gaan. Zo heeft ruim de helft (55%) moeite om persoonlijke problemen bij werknemers te signaleren vanwege het thuiswerken in coronatijd. 22% acht de kans dan ook groot dat ze niet op de hoogte zijn terwijl er wel financiële problemen zijn. Opvallend is ook dat een kwart van de werkgevers liever niet wil dat buiten de organisatie bekend is dat er werknemers met geldzorgen in dienst zijn of dat er hulpmogelijkheden zijn voor deze werknemers.
Schaamte
De meeste leidinggevenden (74%) vinden dat de verantwoordelijkheid voor het nemen van de eerste stap om de geldproblemen te bespreken meer bij de werknemer ligt. Ook al vermoedt 36% van hen dat de eigen werknemers, vooral door schaamte, niet hierover durven te beginnen. De meeste bazen (69%) denken bovendien dat de oorzaak van financiële problemen van werknemers vooral te wijten is aan ‘verkeerde keuzes in het leven’.
Misvattingen
“Dit onderzoek maakt duidelijk dat bedrijven worstelen met dit onderwerp en dat er nog misvattingen heersen op de werkvloer als het over geldzorgen gaat,” zegt Clairette van der Lans, projectleider Financieel fitte werknemers bij Wijzer in geldzaken. “Financiële problemen kunnen iedereen overkomen. Een risicofactor is bijvoorbeeld een scheiding, baanverlies van een partner, minder kunnen werken vanwege gezondheid of zorgtaken of andere levensgebeurtenissen. Zo’n gebeurtenis geeft veel stress, naast de geldstress die het oplevert. En bij werkenden heerst vaak het idee dat ze hun financiële problemen zelf moeten kunnen oplossen.”
Van der Lans noemt het daarom belangrijk dat werkgevers dit soort signalen in een vroeg stadium “oppikken, bespreekbaar maken en verwijzen naar hulp voordat geldzorgen uit de hand lopen.”
Verwijstips
Om werkgevers hierbij te helpen heeft Wijzer in geldzaken op de site financieelfittewerknemers.nl een toolkit ontwikkeld met herken- en verwijstips en materialen die werkgevers binnen hun eigen organisatie kunnen verspreiden, zoals posters, flyers en voorbeeldteksten voor intranet. Ook vind je er bijvoorbeeld gesprekstechnieken om praten over geldzorgen makkelijker te maken en informatie over loonbeslag en diverse levensgebeurtenissen. Van der Lans hoopt dat bedrijven hierdoor vaker en sneller een helpende hand bieden aan werknemers met geldzorgen. “Het helpt al als ze meer bekendheid geven aan hun eigen beschikbare hulpaanbod.”
Uit het onderzoek blijkt namelijk ook dat dit nog niet vaak gebeurt. Zo geeft bijna de helft van de leidinggevenden (46%), die zeggen dat werknemers met financiële problemen hulp kunnen krijgen, aan dat dit niet actief gedeeld wordt binnen de organisatie.
Beluister ook de podcasts van BNR's Big Five over het thema schulden en geldzorgen.